Resultaten temperatuur metingen Powerflex

FruitSecurity Holland overkapping bij zoete kersen. Bron: PCfruit - Proeftuin pit- en steenfruit.

Doel

Nagaan van de waarde van de FruitSecurity Holland regenkap bij zoete kersen. In deze proef wordt de constructie en het type folie van de FruitSecurity Holland overkapping besproken. Ook de invloed op het beschikbaar licht, de temperatuur en de luchtvochtigheid onder de regenkap wordt onderzocht.

Proefopzet

Sinds 2007 worden verschillende overkappingen getest op pcfruit. De laatste jaren zijn er heel wat evoluties voor wat betreft de constructie. Daarom werden de oude sys-temen in 2016 en 2017 vervangen door de nieuwste systemen. Daarnaast werd het overkapte areaal verder uitgebreid.

Beschrijving van de regenkap FruitSecurity Powerflex (Nederland):

• Materiaal constructie: betonnen palen die vastgezet worden in de bodem met stalen bodemplaten (antiverzink platen) + stalen palen die opnieuw gebruikt zijn van het systeem Quick-Zip. De eindpalen zijn dikker dan de tussenpalen.
• Stabilisatie: de grondankers (schroefankers) zijn bevestigd met staalkabels in één richting. Bovenop de paal gebeurt de verbinding van de kabels op paalkappen. In de rij zijn de palen nog eens verbonden met een staalkabel.
• Nokhoogte: 4.0 m.
• Folie: HD Polyethyleen.
• Bevestiging folie: Met plaketten vastgemaakt. Er zijn twee banen folie per rij met een elastieken verbinding om te openen en te sluiten. De folie overwintert op de nok.
• Rassen: Regina en Karina op Gisela 5 en Gisela 3 en Poisdel op Gisela 5.
• Het systeem is ingenet met een insectennet tegen Drosophila suzukii (Ornata Air Plus – 0.77 x 1.02 mm).

Lichtverlies

Elk jaar worden er een aantal lichtmetingen uitgevoerd. Hiervoor wordt de hoeveel-heid PAR-licht gemeten. Het gemiddeld lichtverlies tijdens deze periodes wordt in tabel 1 weergegeven.

In figuur 1 en 2 wordt een vergelijking van het beschikbare zonlicht weergegeven tus-sen de controle en de Fruit Security-regenkap tijdens een dag met veel licht en weinig licht.

Opwarmen onder overkappingen

Onder de regenkap werden temperatuurloggers gehangen op 80 cm en 3-3.50 m hoogte. Er is altijd getracht om de loggers in het gewas te hangen. De temperaturen worden vergeleken met metingen in een naastliggend perenperceel. Voor de bere-kening worden zowel dag als nacht meegenomen.
Tabel 3 geeft het gemiddelde temperatuurverschil weer over de ganse meetperiode als ook de extreme pieken. De figuren geven een overzicht van zowel de temperatuur als het verschil over een beperkte periode.

Bovenkroonberegening FruitSecurity

Onder de regenkappen werden vaak hogere temperaturen gemeten die tot een minder goede kwaliteit kunnen leiden. Tijdens de warme periodes werd getracht de temperatuur onder de kappen te doen dalen door over de folie te beregenen met sprinklers/bovenkroonberegening. Onder de kappen werden op een hoogte van 1 en 4 m sensoren opgehangen. In 2019 werd er gedurende een korte periode beregend (15 tot 30 minuten), waardoor het effect op de temperatuur zeer gering was.
In 2020 werd er in de periode tussen 17 en 26 juli meermaals beregend gedurende 1 tot 1.5 uur, maar er kon geen daling van de luchttemperatuur vastgesteld worden. Onderstaande figuur (figuur 21) toont de temperatuur buiten de overkapping en on-der de overkapping op een hoogte van 1 en 4m. Er werd beregend van 15u30 tot 16u30 en van 17u50 tot 19u10, maar de beregening had geen effect op de luchttemperatuur.
Dit kan een gevolg zijn van het geringe debiet bij de sprinklers. In 2021 zal het debiet, indien mogelijk, opgevoerd worden en zal de proef herhaald worden.

Conclusie

• FruitSecurity Holland heeft een relatief vlakke constructie, waardoor werkzaamheden met tractor en spuitmachine en handelingen tijdens de pluk eenvoudiger uitgevoerd kunnen worden.
• In 2016 kostte de opbouw van het systeem tijd, maar het openen en sluiten van de overkapping gaat vlot.
• Het percentage lichtverlies bedroeg in 2020 39 %, in 2019 werden geen lichtmetin-gen uitgevoerd bij deze overkapping, maar in 2018 bedroeg het percentrage licht-verlies 32 %. In 2020 nam het verschil in lichtverlies tussen zonnige (43 %) en bewolkte dagen (28 %) toe t.o.v. 2018.
• Sinds 2016 wordt dit systeem jaarlijks voorzien van een net tegen Drosophila suzukii.
• In 2016 hadden we het gevoel in deze kap dat het er op warme dagen koeler was. De metingen van 2017 en 2018 gaven inderdaad aan dat beneden de temperatuur gemiddeld 0.5 °C lager ligt. Vooral in de voormiddag is het hier vaak frisser. In 7 van de 17 dagen durende meetperiode werd een kortstondig verschil van 10 °C gemeten tussen de overkapping en de controle. De lucht onder de overkapping warmde trager op. Vanaf de middag was het verschil met het perceel zonder regenkap klein.
• In de voorgaand jaren werd in de nok rond het middaguur het grootste verschil (maximum 4 °C) in temperatuur waargenomen. ’s Nachts koelde het wel sneller af. Net voor middernacht werd onder de overkapping een lagere temperatuur gemeten. Deze periode duurt 6 tot 8 uur. Gemiddeld was de temperatuur onder de over-kapping in de nok 0.8 °C hoger.
• In 2020 viel op dat, zowel op een hoogte van 80cm als 3m, het rond het middaguur 2.5 tot 3.0 °C warmer was onder de overkapping. In de late namiddag en vroege avond was het vaak iets frisser onder de regenkap. In de ochtend warmde de lucht onder de regenkap sneller op. Onder de regenkap was het op een hoogte van 80 cm en 3 m gemiddeld 0.1 en 0.4 °C warmer.
• De relatieve luchtvochtigheid lag onder deze regenkap bijna altijd hoger i.v.m. de controle. Vooral kort voor de middag was er, op een hoogte van 80 cm, geregeld een piek van 25 % verschil. In de nok is de luchtvochtigheid gemiddeld 4 % hoger onder de overkapping, maar hier worden geen extreme verschillen waargenomen. De hogere luchtvochtigheid zorgt voor een aangenamer klimaat, maar kan ook leiden tot een hogere schimmeldruk of een aangenamer klimaat voor schadelijke insecten.
• In 2019 werd er bij lentenachtvorst een hogere temperatuur onder de overkapping geregistreerd. Het gemiddelde temperatuurverschil bedroeg 1.6 °C (50 cm) en 1.1 °C (1.5 m). Op beide hoogtes duurde het onder de overkapping langer vooraleer de temperatuur rond het vriespunt schommelde en werden er sneller positieve tem-peraturen gemeten in vergelijking met het controleperceel. Hierdoor was de vorst-periode onder de kap korter.

Besluit

Om de invloed van het lichtverlies te beperken blijft het steeds raadzaam de folie niet langer dan nodig gesloten te laten. Daarom moet de folie direct na de pluk opgerold worden. Zelfs in landen met meer licht dan bij ons geldt dit advies. Wanneer de folie bij slecht weer tijdens de bloei gesloten wordt, verlengt dit de periode met minder beschikbaar licht. Bepaalde types folie geven al van in het begin grote lichtverliezen. Sommige lijken sneller achteruit te gaan wat lichtdoorlaatbaarheid betreft. Vanuit het buitenland komt er voorlopig geen signaal dat de bloembotkwaliteit en de opbrengst op termijn zouden achteruitgaan.
In 2019 en 2020 had het sluiten van de kappen een positief effect op de temperatuur tijdens de periode met lentenachtvorst. De gemiddelde winst in temperatuur bedroeg 1.0 tot 1.5 °C, afhankelijk van het type overkapping en ligging, maar het vraagt echter ook tijd om de kappen te sluiten en vervolgens te openen na de vorstperiode.